শ্বেয়াৰ মাৰ্কেট কি?
শ্বেয়াৰ মাৰ্কেট হৈছে বিশ্ব অৰ্থনীতিৰ মেৰুদণ্ড। গতিকে ইয়াৰ প্ৰভাৱ আৰু গুৰুত্ব সহজে অনুমেয়। কিন্তু আমি আজি ভাৰতীয় শ্বেয়াৰ মাৰ্কেটৰ বিষয়ে দুই এটা মৌলিক কথাহে আলোচনা কৰিম। কিয়নো সাম্প্ৰতিক সময়ত শ্বেয়াৰ মাৰ্কেটৰ বিষয়ে বহু লোকে জানিব বিচাৰে।
শ্বেয়াৰ মাৰ্কেট কি বুলি প্ৰশ্ন কৰিলে তাৰ উত্তৰত ক’ব পাৰি যে ইয়াত বা এই বজাৰখনত ডাঙৰ ডাঙৰ কোম্পানীসমূহৰ বা বৃহৎ প্ৰতিষ্ঠানসমূহৰ শ্বেয়াৰ বা ‘অংশ’ কিনা-বেচা কৰা হয়। যিকোনো মানুহে ডিমেট একাউণ্ট খুলি শ্বেয়াৰ বজাৰত সম্পূৰ্ণ স্বাধীনভাৱে ব্যৱসায় কৰিব পাৰে। বৰ্তমান সময়ত শ্বেয়াৰ মাৰ্কেটত ব্যৱসায় কৰাটো অতি নিৰাপদ, সুবিধাজনক আৰু অধিক লাভদায়ক। যুৱ প্ৰজন্মই যদি ইয়াক কেৰিয়াৰ হিচাপে ল’ব বিচাৰে তেন্তে নিজৰ লগতে পৰিয়ালৰ অৰ্থনৈতিক অৱস্থা যথেষ্ট টনকিয়াল হ’ব। এই ব্যৱসায়টো শিকি বুজি ল’লে ১০ হাজাৰ টকা বিনিয়োগ কৰি দৈনিক ৫০০ (পাঁচশ) টকা উপাৰ্জন কৰাটো তেনেই সহজ আৰু কম সময়ৰ কাম। কিন্তু তাৰ বাবে ধৈৰ্যসহ ভালদৰে শ্বেয়াৰ মাৰ্কেটৰ নীতি-নিয়মসমূহ শিকি ল’ব লাগিব। ইয়াৰ বিষয়ে পৰৱৰ্তী সময়ত বিতংকৈ আলোচনা কৰা হ’ব।
শ্বেয়াৰ মাৰ্কেট নিয়ন্ত্ৰণ আৰু পৰিচালনা কৰিবলৈ ভাৰত চৰকাৰৰ বিত্ত মন্ত্ৰণালয়ে ১৯৮৮ চনত ছেবি (Securities and Exchange Board of India) SEBI গঠন কৰে। এই অনুষ্ঠানটোৰ ওপৰত ন্যস্ত কৰা হৈছে শ্বেয়াৰ মাৰ্কেটৰ সকলো দিশ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু পৰিচালনা কৰাৰ সমস্ত দায়িত্ব। অৰ্থাৎ ছেবিৰ নীতি-নিয়ম অনুসৰি আমাৰ দেশৰ শ্বেয়াৰ মাৰ্কেট চলি আছে।
এই ছেবিৰ অধীনত থাকে ষ্টক এক্সেঞ্জসমূহ। ষ্টক এক্সেঞ্জক শ্বেয়াৰ বিনিময় কেন্দ্ৰ বুলিও ক’ব পাৰি। অৱশ্য পৃথিৱীৰ সকলো ভাষাত ইয়াক ষ্টক এক্সেঞ্জ বুলিয়ে কোৱা হয়। এই ষ্টক এক্সেঞ্জসমূহ হৈছে শ্বেয়াৰ মাৰ্কেটৰ মূল কেন্দ্ৰ বা মূল বজাৰ। ষ্টক এক্সেঞ্জত শ্বেয়াৰ কিনিবও পাৰি বেচিবও পাৰি। কিনা-বেচা প্ৰক্ৰিয়াটো পৰৱৰ্তী লেখাত আলোচনা কৰা হ’ব।
আমাৰ দেশত বহুকেইটা ষ্টক এক্সেঞ্জ আছে। ইয়াৰ ভিতৰত এন এছ ই (নেচনেল ষ্টক এক্সেঞ্জ), বি এছ ই (ব’ম্বে ষ্টক এক্সেঞ্জ) আৰু এম চি এক্স (মাল্টি ক’মোডিটি এক্সেঞ্জ) উল্লেখযোগ্য। ইয়াৰ উপৰি আৰু বহুকেইটা ষ্টক এক্সেঞ্জ আছে।
শেষত শ্বেয়াৰ কিনা-বেচাৰ সাধাৰণ উদাহৰণ এটা উল্লেখ কৰিব বিচাৰিছোঁ। আজি অ’এন জি চি (ONGC) ৰ এটা শ্বেয়াৰৰ দাম ১৬৬/- টকা। গতিকে এই দামত অ’এন জি চিৰ এটা শ্বেয়াৰ কিনি আমি যদি ১৭০/- টকাত বিক্ৰী কৰো, তেন্তে আমাৰ ৪/- টকা লাভ হ’ব। এশটা শ্বেয়াৰ থাকিলে চাৰিশ টকা লাভ হ’ব। বৰ্তমান সময়ত অ’এন জি চি ৰ এটা শ্বেয়াৰৰ দাম ২০০/- টকা পৰ্যন্ত হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। এটা শ্বেয়াৰৰ দাম এদিনত ১৫% পৰ্যন্ত বঢ়া-টুটা হ’ব পাৰে। এই দিনটো শিকিবলগীয়া বিষয়। শিকাৰ পাছত এদিনত ৫-১০% লাভ পোৱাটো বৰ টান কাম নহয়। পৰৱৰ্তী লেখাত এই দিশসমূহ আলোচনা কৰা হ’ব।
মানৱেন্দ্ৰ কুমাৰ দাস
(দাস এগৰাকী জ্যেষ্ঠ সাংবাদিক)
এনেধৰণৰ অন্যান্য বা-বাতৰিৰ বাবে লাইক কৰক অসম লাইভ ২৪ ৰ ফেচবুক পেজ
