অসম লাইভ২৪ঃ এই যাত্ৰা আৰম্ভ হৈছিল ১৪ জুলাইৰ দুপৰীয়া ২বাজি ৩৫ মিনিটত৷ ইতিহাস গঢ়ি চন্দ্ৰৰ কুমেৰুত অৱতৰণ কৰিলে চন্দ্ৰযান-৩ৰ লেণ্ডাৰ বিক্ৰমে৷ শ্ৰী হৰিকোটাৰ সতীশ ধাৱান স্পেছ চেণ্টাৰৰ লঞ্চিং পেডৰ পৰা চন্দ্ৰপৃষ্ঠলৈ যাত্ৰা কৰিছিল ভাৰতীয় চন্দ্ৰযান-৩য়ে৷ দিন ৰাতি এক কৰি, টোপনি ক্ষতি কৰি ৪০ দিন ইছৰোৰ বিজ্ঞানীয়ে অপেক্ষা কৰিছিল এই ক্ষণটোৰ বাবেই৷ বিগত ৪০ দিনে বিজ্ঞানীয়ে প্ৰতি ছেকেণ্ডতেই লক্ষ্য ৰাখিছিল যানখনত৷ আগ্ৰহেৰে দেশবাসীয়েও অপেক্ষা কৰিছিল এই ক্ষণটোৰ বাবেই৷ ইতিহাস ৰচাৰ এই মহেন্দ্ৰ ক্ষণৰ সাক্ষী হ’ল ভাৰতীয় প্ৰতিজন লোকৰ লগতে পৃথিৱীৰ বিভিন্ন কোণৰ বিজ্ঞানপ্ৰেমী জনতা৷ ধীৰ গতিৰে চন্দ্ৰপৃষ্ঠত অৱতৰণ কৰিলে লেণ্ডাৰ বিক্ৰমে৷ বুধবাৰে সন্ধিয়া বিজ্ঞানীয়ে দিয়া সময়তেই অৱতৰণ কৰিলে বিক্ৰমে৷ ৬ বাজি ৪ মিনিটত চন্দ্ৰৰ মাটি চুই প্ৰতিজন ভাৰতীয়ক গৌৰৱাম্বিত কৰি তুলিলে বিক্ৰমে৷
চন্দ্ৰযান-৩ ৰ সাফল্যৰ পাছতেই সমগ্ৰ দেশতেই চলিছে বিজয় উৎসৱ৷ উৎসৱৰ মাজতেই নিৰৱে হাত চাপৰি বজায় এই সফলতাৰ আঁৰত থকা বিজ্ঞানী কেইজনেও উদযাপন কৰিলে আনন্দ উৎসৱ৷ আৱেগ বিহ্বল হৈ পৰিছে চন্দ্ৰযান-৩ৰ নিৰ্মাণত জড়িত প্ৰত্যেকজনেই৷ তৃতীয় বিশ্বৰ দেশ ভাৰতৰ বৈজ্ঞানীকৰ সফলতাক চেল্যুট জনাবলৈ বাধ্য হৈছে প্ৰথম বিশ্বৰ দেশৰ প্ৰতিজন বিজ্ঞানীয়েই৷ চন্দ্ৰৰ কুমেৰুত ভাৰতৰ পতাকা, ইছৰোৰ লগ জিলিকি থাকিব চিৰদিনৰ বাবে৷ মহাকাশৰ ইতিহাস পঢ়িলেই উত্তৰ প্ৰজন্মই এই সফলতাৰ কাহিনী পঢ়িব৷
যাত্ৰা জানো মসৃণ আছিল?
২০১৯ চনত চন্দ্ৰযান-২ ৰ ব্যৰ্থতাৰ পাছত এক ধাক্কাত চূৰ্ণবিচূৰ্ণ হৈছিল ইছৰোৰ চন্দ্ৰৰ মাটিত ভৰি দিয়াৰ সপোন৷ কান্দোনত ভাঙি পৰিছিল ইছৰোৰ প্ৰাক্তন চেয়াৰমেন কে শিৱন৷ কিন্তু হাৰি যোৱা নাছিল ইছৰোৰ বিজ্ঞানী৷ মন বেয়া হ’লেও হাৰি যোৱা নাছিল ইছৰোৰ বিজ্ঞানী৷ হৰাৰ পৰা জিকালৈ একেটাই বাট৷ কেৱল বুকুত আত্মবিশ্বাস, আৰু ভুলসমূহ জুকিয়াই চাব পৰা এটা মন থাকিলেই অসম্ভৱ একোৱেই হ’ব নোৱাৰে৷ ইছৰোৰ দলে এই কথাকেই প্ৰমাণ কৰিলে৷ অতীতৰ ভুলৰ পৰা শিক্ষা লৈ চন্দ্ৰপৃষ্ঠত ভৰি থলে চন্দ্ৰযান-৩য়ে৷
২০১৯ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত ইছৰোয়ে চন্দ্ৰযান-২ ৰ বাবে ৭৫ কোটি টকা বিচাৰি প্ৰাৰ্থনা কৰিছিল৷ এই ধনৰ ৬০ কোটি অত্যাধুনিক সা সৰঞ্জাম ক্ৰয়ৰ বাবে৷ আৰু বাকী ১৫ কোটি আছিল অন্যান্য ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে৷ ইছৰোৰ আৱেদনৰ পাছতেই কেন্দ্ৰই এই ধন প্ৰদান কৰিছিল মহাকাশ সংস্থাটোক৷ ধন লাভ কৰিয়েই কাম আৰম্ভ কৰিছিল বিজ্ঞানীৰ দলে৷ চন্দ্ৰযান-১ আৰু চন্দ্ৰযান-২ত যিমান ধন ব্যয় হৈছিল সেই ধনৰ তুলনাত কিন্তু চন্দ্ৰযান-৩ৰ ব্যয় বহু কম৷ আমেৰিকা, ৰাছিয়াই চন্দ্ৰত অভিযান চলাবলৈ যিমান অৰ্থ ব্যয় কৰি আহিছে সেই বাজেটৰ তুলনাত এই বাজেট অতি কম৷ তুলনামূলকভাৱে চাবলৈ গলে ভাৰতীয় চিনেমা নিৰ্মাণ কৰোতেই চন্দ্ৰাভিযানত ব্যয় হোৱা ধনতকৈ বেছি ধন ব্যয় হয়৷ চন্দ্ৰযান-৩ ৰ বাজেট আছিল মাত্ৰ ৬১৫ কোটি টকা৷
সেই পৰিশ্ৰমৰ দিন-ৰাতি
৩বছৰ ৬মাহ ধৰি বিজ্ঞানীয়ে কৰা অক্লান্ত পৰিশ্ৰমে আজি সফলতা লাভ কৰিলে৷ ইছৰোৰ তৰফৰ পৰা ১৪ জুলাইত ঘোষণা কৰা হৈছিল যে চন্দ্ৰৰ বুকুত আকৌ যাত্ৰা কৰিব৷ চন্দ্ৰযান-৩ চন্দ্ৰৰ বুকুলৈ যাত্ৰা কৰিব৷ ঘোষণা মতেই চন্দ্ৰযান-৩ শ্ৰী হৰিকোটাৰ সতীশ ধাৱান স্পেছ চেণ্টাৰৰ পৰা উৰা মাৰিল৷ ইছৰোৰ এই চন্দ্ৰযানৰ কেন্দ্ৰ আছিল এলভিএম-৩ ৰকেট৷ যি ৰকেটে চন্দ্ৰযানখনক শক্তি প্ৰদান কৰি পৃথিৱীৰ কক্ষপথৰ পৰা বাহিৰলৈ থেলি পঠিয়ালে৷ এলভিএম-৩ এখন ত্ৰিস্তৰীয় উৎক্ষেপণ যান৷ ইয়াৰ পূৰ্বেও এলভিএম-৩ একাধিক কৃত্ৰিম উপগ্ৰহ পঠিওৱাত ব্যৱহৃত হৈছে৷ এলভিএম-৩ক ভাৰতীয় ৰকেটৰ বাহুবলী বুলিও কোৱা হয়৷ এলভিএম-৩ ৰকেটৰ মাজত দুটা স্তৰত এটা স্তৰত আছিল তৰল ইন্ধন আৰু আনটো স্তৰত আছিল কঠিন ইন্ধন৷ কঠিন ইন্ধন ১২৭ ছেকেণ্ড ধৰি জ্বলে৷ উৎক্ষেপনৰ পাছত ১০৮ ছেকেণ্ডৰ মাজত জ্বলিবলৈ আৰম্ভ হয় তৰল ইন্ধন৷ এই তৰল ইন্ধনে ২০৩ ছেকেণ্ড ধৰি ৰকেটখনক গতি প্ৰদান কৰি থাকে৷ ইয়াৰপাছতেই ধীৰে ধীৰে গন্তব্যস্থানৰ দিশে মধ্যাকৰ্ষণ বলৰ পৰা ওলাই গৈ আগুৱাই যায় চন্দ্ৰযান-৩৷ পৃথিৱীৰ মধ্যাকৰ্ষণ বলৰ পৰা ওলাই গৈ এটাৰ পাছত আনটো কক্ষপথ অতিক্ৰম কৰিবলৈ ধৰে চন্দ্ৰযান-৩য়ে৷
পৃথিৱীৰ মায়া এৰি চন্দ্ৰলোকলৈ যাত্ৰা
১৫ জুলাইত পৃথিৱীক প্ৰথম কক্ষপথ পাৰ হৈছিল চন্দ্ৰযান-৩য়ে৷ উৎক্ষেপণৰ পৰা চন্দ্ৰৰ দিশেৰে আৰু এঢাপ আগুৱাই দ্বিতীয় বাৰ কক্ষপথ সলনি কৰে ১৭ জুলাইত৷ ইয়াৰপাছতে ১৮ জুলাই, ২০ জুলাই, আৰু ২৫ জুলাইত পৃথিৱীৰ মধ্যাকৰ্ষণ বলৰ পৰা ওলাই যায় চন্দ্ৰযান-৩৷ ৩১ জুলাইত পৃথিৱীৰ কক্ষপথ এৰি নিজৰ গতি বঢ়াই চন্দ্ৰৰ কক্ষপথত ভৰি দিয়ে চন্দ্ৰযানখনে৷ অৰ্থাৎ উৎক্ষেপনৰ ১৭ দিন পাছত পৃথিৱীৰ মায়া এৰি চন্দ্ৰলোকত ভৰি দিয়ে যানখনে৷ চন্দ্ৰৰ কক্ষপথত যানখনে ভৰি ৰাখে ৫ আগষ্টত৷ ৩১ জুলাইৰ পৰা ৫ আগষ্ট অৰ্থাৎ পৃথিৱীৰ কক্ষপথৰ পৰা চন্দ্ৰৰ কক্ষপথত সোমাবলৈ যানখনক সময় লাগিল ৬দিন৷ এই ৬ দিন ইছৰোৰ বিজ্ঞানীৰ বাবে অতি উৎকণ্ঠাৰ দিন আছিল৷ ইছৰোৰ বিজ্ঞানীৰ আশংকা আছিল যে অংকত যদি অলপমানো গৰবৰ হয় তেন্তে চন্দ্ৰযান-৩ শেষ পৰ্যন্ত চন্দ্ৰৰ কক্ষপথত উপস্থিত নহ’ব৷ যানখনে আকৌ পৃথিৱীৰ কক্ষপথলৈ ঘূৰি আহিব৷ যানখন ঘূৰি আহিলে চন্দ্ৰৰ কক্ষপথলৈ ঠেলি পঠিয়াবলৈ যানখনত ইন্ধন নাথাকিব৷ কিন্তু বিজ্ঞানী এইবাৰ সফল হ’ল৷ পৃথিৱীৰ একমাত্ৰ উপগ্ৰহৰ দিশে আগুৱাই যায় মহাকাশযানখন৷ চন্দ্ৰৰ চাৰিওফালে ঘূৰি ঘূৰি গতি কমাই কমাই চন্দ্ৰপৃষ্ঠৰ দিশে আগুৱাই গৈ থাকিল চন্দ্ৰযান-৩৷
৫ আগষ্টৰ পৰা ১৬ আগষ্ট পৰ্যন্ত চন্দ্ৰযান-৩য়ে এটা এটা কক্ষপথ নিৰ্ভিঘ্নে অতিক্ৰম কৰি গৈ থাকিল৷ ইয়াৰ মাজতেই ৬ আগষ্টত চন্দ্ৰৰ দ্বিতীয় কক্ষপথৰ পৰা গন্তব্যস্থানৰ ছবি তুলি পঠিয়াই যানখনে৷ ছবিত স্পষ্টৰূপত দেখা গৈছিল চন্দ্ৰপৃথত থকা গিৰিখাত-এডিংটন, পাইথাগোৰাছ, অৰিষ্টাৰ্কছ, ৰমনকো৷ ছবিত দেখা গৈছিল চন্দ্ৰপৃষ্ঠত থকা ওছিয়ানাছ প্ৰজেলেয়াৰামো৷ যাক মহাকাশ বিজ্ঞানীৰ ভাষাত ‘ধুমুহাৰ সাগৰ’ বুলি কোৱা হয়৷ এই সাগৰ পানীৰ সাগৰ নহয়৷ আমি পৃথিৱীৰ পৰা চন্দ্ৰৰ গাত দেখা গাঁতসমূহেই হৈছে এই ধুমুহাৰ ফচল৷ ছবিখন তুলিছিল চন্দ্ৰযান-৩ত থকা লেণ্ডাৰ হৰাইজেণ্টেল ভেলোছিটি কেমেৰাই৷
তৃতীয় বিশ্বৰ দেশৰ বিজ্ঞানীৰ মুঠিতে পৃথিৱীৰ একমাত্ৰ উপগ্ৰহ
১৭ আগষ্টত গন্তব্যস্থানৰ দিশেৰে আৰু এখোজ আগুৱাই যায় চন্দ্ৰযান-৩৷ মূল মহাকাশযানৰ পৰা সেইদিনাই বিচ্ছিন্ন হয় লেণ্ডাৰ বিক্ৰম৷ অৰ্থাঞ আনুষ্ঠানিকভাৱে চন্দ্ৰপৃষ্ঠত অৱতৰণৰ প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভ হয় ১৭ আগষ্ঠতেই৷ ৰোভাৰ প্ৰজ্ঞানক বুকুত সাবটি ধীৰে ধীৰে চন্দ্ৰপৃষ্ঠত নামিবলৈ ধৰে লেণ্ডাৰ বিক্ৰম৷ প্রাথমিকভাৱে চন্দ্ৰপৃষ্ঠৰ পৰা ৩০ কিঃমিঃ ওপৰৰ কক্ষপথত অৱস্থান কৰিছিল বিক্ৰমে৷ ইয়াৰপাছতেই চন্দ্ৰৰ দক্ষিণ মেৰুৰ দুৰ্গম ঠাইত সমতল বিচাৰি লাহে লাহে তললৈ নামি আছিল বিক্ৰম৷ মসৃণ ঠাই বিচাৰি দক্ষিণ মেৰুত ঘূৰি আছিল বিক্ৰম৷ ঠাই বিচাৰিয়েই কেইবাটাও দিন পাৰ হয় বিক্ৰমৰ৷ ইয়াৰ মাজতেই চন্দ্ৰপৃষ্ঠৰ ছবি তুলি আকৌ ইছৰোলৈ পঠিয়ালে বিক্ৰমে৷ ফটো পাই সাহ দুগুণে বৃদ্ধি পালে বিজ্ঞানীসকলৰ৷ ২৩ আগষ্টত ৰোভাৰ প্ৰজ্ঞানক লৈ চন্দ্ৰপৃষ্ঠত সফল লেণ্ডিং কৰিলে বিক্ৰমে৷ চাৰি বছৰ পূৰ্বে এই সময়ছোৱাতেই বিফল হৈছিল চন্দ্ৰযান-২৷ ইছৰোৰ বিজ্ঞানীয়ে পৰিকল্পনা অনুসৰিয়েই বুধবাৰে সন্ধিয়া ৬বাজি ৪ মিনিটত চন্দ্ৰত ভৰি থৈ ইতিহাস ৰচিলে৷ সামাজিক মাধ্যম এতিয়া ভৰি পৰিছে জনতাৰ শুভেচ্ছা বাৰ্তাৰে৷ সকলোৱেই শুভেচ্ছা জনাইছে ইছৰোৰ দলক৷ বিজ্ঞানীৰ দলটোৱেই উৎকণ্ঠাৰ অৱসান ঘটাই চন্দ্ৰযানে সফল অৱতৰণ কৰাত চকুলো টুকিছে৷ এই চকুলো আনন্দৰ চকুলো৷ এই চকুলো তৃপ্তিৰ চকুলো৷ এই চকুলো আত্মবিশ্বাসৰ চকুলো৷ এই কান্দোন তৃতীয় বিশ্বৰ এখন দেশে চন্দ্ৰটোক হাতৰ মুঠিলৈ অনাৰ আনন্দৰ চকুলো৷ জগতসভাত শ্ৰেষ্ঠ আসনত বহুওৱাৰ এই কান্দোন৷ ইছৰোৰ প্ৰতিগৰাকী বিজ্ঞানীলৈ আমাৰ তৰফৰ পৰাও চেল্যুট৷
এনেধৰণৰ অন্যান্য বা-বাতৰিৰ বাবে লাইক কৰক অসম লাইভ ২৪ ৰ ফেচবুক পেজ
